Zuidasdok: uitdagende mobiliteitsopgave met respect voor de leefomgeving (2024)

In het megaproject, dat in 2036 moet worden opgeleverd, wordt voorgesorteerd op de mobiliteitsopgave die in het verschiet ligt voor het kloppend hart van de hoofdstad. De Zuidas huisvest de (hoofd)kantoren van grote nationale en internationale corporates en heeft zich ook ontwikkeld als een interessante woningbouwlocatie. De komende jaren zal de Zuidas zich verder ontwikkelen wat leidt tot een toename van (woon-werk)verkeer.

Het complexe en langlopende project, met implicaties voor wegverkeer en openbaar vervoer, is opgedeeld in deelprojecten, waaronder een verbreding van de A10 zuid die in het hart van de Zuidas ondergronds gaat. Hiermee ontstaat bovengronds ruimte voor een vernieuwde en uitgebreide OV-terminal.

Witteveen+Bos werkt samen met Arcadis aan de verschillende projecten van het programma Zuidasdok. Voor het tunnelproject van Zuidasdok heeft Witteveen+Bos de technische voorbereiding van het bouwteamcontract van de tunnels uitgevoerd.

Het ontwerpen en realiseren van een tunnel in een dichtbebouwd projectgebied kent grote uitdagingen. Deze liggen deels in het ontwerp en deels in de realisatie. Voor het ontwerp hebben we de technische haalbaarheid van de tunnels in een BIM 3D-referentieontwerp uitgewerkt. Dit ontwerp hebben we onderbouwd met ontwerpen en (flankerende) studies over wegen, constructies, geotechniek, waterhuishouding, bodem en veiligheid.

In het ontwerpproces hebben we via clash detectie in het 3D-model ervoor gezorgd dat mogelijke plooien al in het ontwerpstadium zijn gladgestreken. Immers, als meerdere partijen samenwerken in een complex project, is de kans groter dat ontwerpfouten pas in de bouwfase aan het licht komen.

Het realiseren van de tunnels is een andere uitdaging, zeker in een bedrijvige omgeving die 24/7 bereikbaar moet blijven tijdens de uitvoering van het project. Met het uitwerken van een referentiefasering en uitvoeringsplanning hebben onze experts aangetoond hoe de logistiek van het bouwen van een tunnel kan worden vormgegeven zonder (noemens)waardige gevolgen voor omwonenden en (woon-werk)verkeer.

Witteveen+Bos heeft de opdrachtgever Zuidasdok eveneens ondersteund bij de aanbesteding van de tunnels en bij de contractvoorbereiding. We hebben daarbij de technische eisen opgesteld en geadviseerd over de wijze waarop alle relevante projectinformatie en specificaties in het aanbestedingsdossier opgenomen moeten worden.

De omvang en complexiteit van het project vraagt maatwerk in de contractvoorbereiding voor een succesvolle aanbesteding en uitvoering. Dit maatwerk is door Witteveen+Bos in de vorm van een uitgebreid referentiedossier geleverd.

Met het grotendeels ondergronds gaan van het Zuidasdok-project komt ruimte vrij bovengronds die deels ten goede komt aan de leefbaarheid van de omgeving. Witteveen+Bos heeft, eveneens samen met Arcadis, gewerkt aan de inrichting- en landschapsplannen van de openbare ruimte van het stationsgebied dat een hoogwaardige en groene uitstraling krijgt.

Hierbij heeft een integraal team van landschapsontwerpers, stedenbouwkundigen en specialisten openbare ruimte een ontwerpproces doorlopen waarbij alle stakeholders interactief zijn betrokken. In verschillende werkateliers zijn de knelpunten in kaart gebracht en is met trade-off matrices afgewogen hoe de openbare ruimte zo effectief mogelijk kan worden benut.

Daarbij zijn voetgangersstromen, fietsers, de inpassing van een bus- en tramstation en een zo groen mogelijk (getrapt) landschap in kaart gebracht. Naast esthetiek spelen ook praktische aspecten een rol, zoals gebruiksvriendelijkheid, de mate van onderhoud en realiseerbaarheid. Ook in deze opgave hebben we clash detectie toegepast in het BIM-model.

Specifiek voor de inpassing van bomen op het tunneldak hebben we groenspecialisten van de gemeente Amsterdam en kennisinstituten betrokken om tot een maatwerkoplossing te komen, passend bij de ‘Weerproof’-ambities van Amsterdam. De gemeente wil de stad adaptiever maken voor de gevolgen van klimaatverandering, zoals overvloedige regenval of langdurige droogteperiodes.